به گزارش گلستان ما؛ يكى ديگر از مطالب قرآن شريف، بيان قوانين ظاهر شريعت و آداب و سنن الهيّه است، كه در اين كتاب نورانى كليّات و مهمات آن ذكر شده. و عمده در اين قسمْ دعوت به اصول مطالب و ضوابط آن است؛ مثل باب صلاة، و زكات، و خمس، و حجّ، و صوم، و جهاد، و نكاح، و ارث، و قصاص، و حدود، و تجارت، و امثال آن. و چون اين قسم، كه علم ظاهر شريعت است، عامّ المنفعه و براى جميع طبقات از حيث تعمير دنيا و آخرت مجعول است و تمام طبقات مردم از آن به مقدار خود استفادت كنند، از اين جهت در كتاب خدا دعوت به آن بسيار است و در احاديث و اخبار نيز خصوصيّات و تفاصيل آنها به حدِّ وافر است و تصانيف علماء شريعت در اين قسمت بيشتر و بالاتر از ساير قسمتها است.

و يكى ديگر از مطالب قرآن شريف، احوال معاد و براهين بر اثبات آن، و كيفيّت عذاب و عقاب و جزا و ثواب آن، و تفاصيل جنّت و نار و تعذيب و تنعيم. و در اين قسمت حالات اهل سعادت و درجات آنها از اهل معرفت و مقرّبين و از اهل رياضت و سالكين و از اهل عبادت و ناسكين، و همين طور حالات و درجات اهل شقاوت از كفّار و محجوبين و منافقين و جاحدين و اهل معصيت و فاسقين مذكور است. ولى آنچه به حال عموم بيشتر فايده داشته بيشتر مذكور و با صراحت لهجه است؛ و آنچه براى يك طبقه خاصّه مفيد است، به طريق رمز و اشاره مذكور است؛ مثل و رِضْوانٌ مِنَ اللَّه اكْبَر  و آيات لقاء اللَّه براى آن دسته. و مثل كَلّا انَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوُبون. براى دسته ديگر. و در اين قسمت، يعنى در قسم تفصيل معاد و رجوع الى اللَّه، معارفى بى‏شمار و اسرارى بس دشوار مذكور است كه اطلاع بر كيفيّت آنها جز به سلوك برهانى يا نور عرفانى نتوان پيدا كرد.

و يكى ديگر از مطالب اين صحيفه الهيّه[قرآن] كيفيّت احتجاجات و براهينى است كه ذات مقدس حق تعالى يا خود اقامه فرموده بر اثبات مطالب حقه و معارف الهيّه، مثل احتجاج بر اثبات حق و توحيد و تنزيه و علم و قدرت و ديگر اوصاف كماليّه؛ كه در اين قسمت گاهى براهين دقيقه‏اى پيدا شود كه اهل معرفت از آن استفاده كامل نمايند، مثل شَهِدَ اللَّه انّهُ لا الهَ الّا هُو. و گاهى براهينى است كه حكماء و دانشمندان طورى از آن استفاده كنند، و اهل ظاهر و عامّه مردم از آن طورى بهره بردارند، مثل كريمه لَوْ كانَ فيهِما آلِهَةٌ الّا اللَّه لَفَسَدتا. و مثل كريمه اذاً لَذَهَبَ كُلُّ الهٍ بِما خَلَقَ. و مثل آيات اول سوره «حديد» و سوره مباركه «توحيد»، و غير آن. و مثل احتجاج بر اثبات معاد و رجوع ارواح و انشاء نشئه اخرى، و احتجاج بر اثبات ملائكة اللَّه و انبياء عظام، كه در موارد مختلفه اين كتاب شريف موجود است.اين حال احتجاجات خود ذات مقدس. و يا آن كه حق تعالى نقل براهين انبياء و دانشمندان را فرموده بر اثبات معارف؛ مثل احتجاجات جناب خليل الرّحمن- سلام اللَّه عليه- و غير آن.

اينها مهمّات مطالب اين كتاب است؛ و الّا ديگر مطالب متفرقّه نيز موجود است كه احصاء آن وقتى كافى لازم دارد.

(اخذ از کتاب آداب الصلاة (آداب نماز)- تالیف امام خمینی- ره)

تنظیم: غلامرضا خارکوهی

انتهاي پيام/